سیاست نامه

مؤلف اصلی این کتاب که آن را سیاست‌نامه یا سیرالملوک یا پنجاه و یک فصل خواجه نظام‌الملک خوانده‌اند، قوام‌الدین ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق است که نظام‌الملک لقب داشت و از یکشنبه سیزدهم ذی‌الحجة الحرام 455 تا دهم رمضان 485 هـ.ق که تاریخ کشتن او بود، پیوسته در دربار آلب ارسلان سلجوقی و فرزندش سلطان ملکشاه به وزارت باقی بود. مشهور است که ملکشاه در پایان سلطنتش از تنی چند از وزیران خواست درباره بهترین شیوه کشورداری و تدبیر امور دین و دنیا کتابی تألیف نمایند تا آن را که از همه بهتر است دستور زندگانی سیاسی و اجتماعی و مذهبی خود سازد و چنان‌که از پایان این نسخه برمی‌آید، در آخرین سفری که خواجه با ملکشاه عازم بغداد بود، جزوات «سیاست‌نامه» را به نویسنده کتاب‌های مخصوص سلطنتی محمد مغربی سپرد تا آنها را پاکنویس نماید و هرگاه خواجه را اتفاقی پیش آید، نسخه مرتب را به پیشگاه شهریار تقدیم دارد. این نسخه همان نسخه‌ای است که پس از کشته‌شده خواجه مرتب شده و گویا این ترتیب در عهد دوم جانشین سلطان ملکشاه و در زمان سلطان غیاث‌الدین ابوشجاع محمد بن ملکشاه انجام یافت.